Innovatie stimuleren (art. 2, 32°en art. 40 van de wetgeving van 17 juni 2016)
In de wet op de overheidsopdrachten (17 juni 2016) worden er mogelijkheden geboden om innovatie aan te moedigen via overheidsopdrachten. Innovatie is hier gericht op het ‘oplossen van maatschappelijke problemen’ en het ondersteunen van de transitie naar een klimaatefficiënte, inclusieve en circulaire economie in het kader van de Europese Green Deal.
Onder innovatie verstaat de wetgeving de toepassing van:
- een nieuw of aanzienlijk verbeterd product;
- een nieuwe of aanzienlijk verbeterde dienst;
- een nieuw of aanzienlijk verbeterd proces, waaronder, maar niet beperkt tot, productie- of bouwprocessen;
- een nieuwe verkoopmethode;
- een nieuwe organisatiemethode in de bedrijfsvoering, organisatie op de werkvloer of de externe betrekkingen,
om maatschappelijke problemen te helpen oplossen of de Europese strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei te ondersteunen.
De wetgeving voorziet in art. 40 ook de mogelijkheid van een ‘innovatiepartnerschap’ met het oog op het faciliteren van innovaties via overheidsopdrachten. Dit is een procedure die toelaat om innovatieve producten, diensten of werken aan te schaffen die nog niet op de markt beschikbaar zijn. Op die manier creëert de overheid dus een vraag naar deze duurzame innovaties op de markt.
Naast de procedure van het innovatiepartnerschap kunnen overheidsaankopers in sommige gevallen de best beschikbare duurzame innovaties in de markt aankopen als eerste klant (of als ‘early adopter’). Dit kan via relatief eenvoudige technieken zoals de onderhandelingsprocedures, varianten en opties, gepaste gunningscriteria etc. Een geavanceerde marktverkenning is hier aangewezen om na te gaan of het product effectief aan de behoefte van de klant voldoet en wat de mogelijke alternatieven zijn (en tegen welke kost deze opties verkrijgbaar zijn).
De Vlaamse overheid heeft een specifiek Programma rond Innovatieve Overheidsopdrachten (PIO). De doelstelling van dit programma is om de koopkracht van de publieke sector meer strategisch in te zetten voor innovatie. Het PIO creëert op die manier via innovatieve overheidsopdrachten extra mogelijkheden om, samen met ondernemingen en onderzoekscentra, de werking van de Vlaamse publieke sector te vernieuwen en innovatieve antwoorden te bieden op tal van maatschappelijke uitdagingen.
Meer informatie en voorbeelden van projecten en lopende opdrachten .
Ook de Europese Commissie heeft een platform voor innovatieve overheidsopdrachten, beschikbaar in het Engels: